Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Instytut Archeologii UJ

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Hučivá diera w Tatrach - jaskiniowe obozowisko magdaleńskich myśliwych

Słowacko-polska ekspedycja archeologiczne prowadzi w lipcu b.r. badania wykopaliskowe w Jaskini Hučivá diera (kataster Tatranská Lomnica) w Tatrach Bielskich na zboczach Kobylego Wierchu. Jaskinia znajduje się na wysokości 937 m. Rozciąga się z niej widok na Kotline Popradzką i Niskie Tatry ze szczytem Kráľova hola (1946 m). Ze strony polskiej badaniami kieruje prof. dr hab. Paweł Valde-Nowak z Instytutu Archeologii UJ, ze strony słowackiej dr hab. Marian Sojak z Instytutu Archeologii Słowackiej Akademii Nauk w Nitrze. W badaniach uczestniczą studenci i doktoranci Wydziału Historycznego UJ. Akcja jest związana z realizacją grantu Narodowego Centrum Nauki „Paleolityczne miejsce obrzędowe w Jaskini w Obłazowej”.

W rezultacie dotychczasowych prac przebadano fragment nawarstwień w komorze jaskini oraz w jej części otworowej. Odkryto kilkadziesiąt kamiennych ostrzy myśliwskiej broni drzewcowej zachowanych całkowicie lub we fragmentach, w tym okazów typowych dla stanowisk kultury magdaleńskiej z jej późnej fazy rozwojowej, datowanej na 13-12 tys. lat p.n.e. Część z nich została wydobyta z pozostałości paleniska. W wyżej zalegających nawarstwieniach znalezione zostały XV-XVI wieczne fragmenty glinianych naczyń, a także monety z czasu II wojny światowej.

Hučivá diera to pierwsza jaskinia tatrzańska, w której udało się uchwycić ślady osadnictwa prehistorycznego, a konkretnie myśliwych z późnego glacjału. Ślady takie poszukiwane były bezskutecznie przez wielu badaczy już w XIX i na początku XX wieku. Negatywny wynik prac wykopaliskowych przeprowadzonych kilkakrotnie przed II wojną światową w Jaskini Magury w Tatrach Polskich na długie lata zamknął dyskusje na temat zasiedlenia jaskiń tatrzańskich przez człowieka paleolitycznego. Odkrycie w Tatrach ogniska i dużego zespołu wyspecjalizowanych narzędzi kamiennych o cechach form przewodnich dla podziałów taksonomicznych i ustaleń chronologicznych, a także kości zwierzęcych wskazuje, że w Hučivie u schyłku okresu lodowcowego przebywano przez dłuższy czas.

Kultura magdaleńska na terenie Słowacji występuje jedynie w północnej części kraju w górnym dorzeczu Popradu. Ta sama ekspedycja badawcza dokonała w 2003 roku odkrycia pierwszego śladu tej kultury w Starej Lubowli. Podobne stanowiska odkryto wcześniej w Polskich Karpatach, m.in. w Sromowcach Wyżnych-Kątach, w Podczerwonym i w Nowej Białej. Hučivá diera i Stara Lubovla wyznaczają więc południową rubież działania magdaleńskich łowców, znanych z szałasowych i jaskiniowych stanowisk w Hiszpanii (Altamira), Francji (Lascaux), Szwajcarii, Niemiec, Belgii, Czech i Moraw oraz Polski.

Widok zawartości stron Widok zawartości stron