Podstawowe informacje

Adiunkt w Zakładzie Archeologii Nowego Świata. Zajmuje się archeologią, antropologią i historią kultur indiańskich Ameryki Północnej, ze szczególnym uwzględnieniem terenów Wschodniego Obszaru Leśnego oraz Południowego Zachodu. Uczestnik wielu projektów i badań archeologicznych w Polsce oraz Stanach Zjednoczonych, m.in. na stanowisku Cahokia Mounds (Illinois) oraz na stanowiskach kultury Pueblo w Kolorado, realizujących programy współpracy archeologów ze współczesnymi społecznościami indiańskimi. Od 2011 roku kieruje samodzielnym projektem badawczym w Kolorado, USA: Projekt Archeologiczny Sand Canyon-Castle Rock, który analizuje osadnictwo i zmiany kulturowe w społecznościach Indian Pueblo z XIII wieku n.e. z regionu Mesa Verde (pogranicze Utah-Kolorado). Zaangażowany w popularyzację archeologii i historii kultur Indian Ameryki Północnej w Polsce (m.in. wykłady w szkołach i ośrodkach kultury, artykuły popularnonaukowe).

Magisterium: Uniwersytet Jagielloński, Wydział Historyczny, 2004 r. Temat: „Struktura społeczna w Tradycji Missisipi na podstawie żródeł archeologicznych i przekazów pisanych"

Doktorat: Uniwersytet Jagielloński, Wydział Historyczny, 2009 r. Temat: "Defensive Architecture and the Depopulation of the Mesa Verde Region, Utah-Colorado, USA in the Thirteenth Century A.D." (opublikowany w 2011 r. przez Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego)

Zainteresowania naukowe

• Sztuka i archeologia kultur indiańskich Ameryki Północnej
• Struktury społeczne i osadnicze w kulturach Missisipi oraz Pueblo
• Ikonografia sztuki naskalnej z Południowego Zachodu Ameryki Północnej
• Zagadnienia tożsamości i kontynuacji kulturowej w społecznościach indiańskich ze szczególnym uwzględnieniem kultury Pueblo
• Współpraca archeologów i antropologów ze współczesnymi plemionami indiańskimi

Badania terenowe

Uczestnik wielu projektów, wypraw i badań archeologicznych w Stanach Zjednoczonych, m.in. w okresie 2002-2003 projektu badawczego w starożytnej osadzie kultury Missisipi, Cahokia Mounds (Illinois), wpisanej na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Projekt prowadzony przez Southern Illinois University, Edwardsville i Washington University, St. Louis. Od 2005 do 2008 r. udział w interdyscyplinarnym projekcie badawczym "Goodman Point Archaeological Project: Community Center and Cultural Landscape Study" dotyczącym zmian kulturowych i społecznych w XIII wieku n.e. w regionie Mesa Verde (pogranicze Utah i Kolorado). W ramach ostatniego projektu realizowany był także program współpracy archeologów ze współczesnymi plemionami indiańskimi z Południowego Zachodu USA. Prowadzenie: Crow Canyon Archaeological Center, Cortez, Kolorado, USA. W maju 2009 r. kierownik terenowych badań powierzchniowych (na potrzeby pracy doktorskiej) kilkudziesięciu stanowisk położonych w kanionach Sand Canyon i East Fork, w południowo-zachodniej części Kolorado. Badania zrealizowano na podstawie zezwolenia Bureau of Land Management, United States Department of the Interior.

Od 2007 do 2009 r. asystent kierownika projektu badań archeologiczno-architektonicznych zamku średniowiecznego w Muszynie, woj. małopolskie. W 2010 r. kierownik archeologicznych badań sondażowych wyprzedzających budowę obwodnicy Muszyny.

Od 2011 roku kierownik pierwszego polskiego projektu archeologicznego w Stanach Zjednoczonych: Projekt Archeologiczny Sand Canyon-Castle Rock (Sand Canyon-Castle Rock Community Archaeological Project). Badania projektu realizowane są w kilku kanionach regionu Mesa Verde w Kolorado i skupiają się na analizie i poznaniu osadnictwa oraz zmian społeczno-kulturowych w kulturze Pueblo, w tym wciąż niewyjaśnionego problemu całkowitego wyludnienia tego regionu i migracji Indian Pueblo pod koniec XIII wieku n.e.

Członkostwo w organizacjach i redakcjach, stypendia

Stypendysta Fundacji Fulbrighta w 2006 roku w School of Human Evolution and Social Change, Arizona State University, Phoenix-Tempe. Dwukrotnie w the University of Arizona, Tucson: w 2008 roku dzięki stypendium SYLFF (The Ryoichi Sasakawa Young Leaders Fellowship Fund, Tokyo Foundation), a w 2009 dzięki stypendium Fundacji Kościuszkowskiej. W roku akademickim 2008/2009 stypendysta Funduszu im. Adama Krzyżanowskiego (fundusz stypendialny UJ), w 2011 nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców. Stypendysta wymiany międzyuczelnianej do University at Buffalo, New York (2005 rok), Georg-August-Universitat Göttingen, Getynga, Niemcy (2006) oraz Helsingin Yliopisto-University of Helsinki (2010).
Członek Society for American Archaeology (SAA),
The Fulbright Association Polsko-Amerykańskiego Towarzystwa Etnograficznego im. Bronisława Malinowskiego w Atlantic City (PAES-PATE)
Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Promocji i Popularyzacji Archeologii Pro-Archeo.Jest członkiem redakcji czasopisma naukowego "Polish Contributions in New World Archaeology" (Polska Akademia Umiejętności-Instytut Archeologii UJ).

Dydaktyka

Najważniejsze wykłady prowadzone w Instytucie Archeologii UJ

• Archeologia Nowego Świata (Archeologia, Kulturoznawstwo)
• Cywilizacje klasyczne Ameryki Środkowej i Południowej (Kulturoznawstwo)
• Kultury rolnicze i łowiecko-zbierackie Ameryki Północnej (Archeologia, Kulturoznawstwo)
• Struktury społeczne i osadnicze w kulturach indiańskich Ameryki Północnej (Archeologia, Kulturoznawstwo)
• Elementy metodologii i metodyki badań archeologicznych (Archeologia)
• Seminarium i proseminarium (Archeologia, Kulturoznawstwo)

Wybrane publikacje

Books:

• 2019 Sztuka i archeologia kultur indiańskich prekolumbijskiego Południowego Zachodu USA, [Art and archaeology of the pre-Hispanic Native American cultures in the US Southwest]. Krakow: Jagiellonian University Press (pp. 1-536).
• 2017 Mity i legendy Indian Ameryki Północnej, cz. II. R. Erdoes i A. Ortiz (ed.), translation by Agata Świerzowska [American Indians Myths and Legends, originally published in 1984 in the USA], ed. by R. Palonka and A. Słupianek (series editor R. Palonka). Krakow: Alter Publishing House (pp. 1-357).
• 2011 Defensive Architecture and the Depopulation of the Mesa Verde Region, Utah-Colorado, USA in the XIII Century A.D., Prace Archeologiczne No. 64, Krakow: Jagiellonian University Press (1-240).

Articles (selected):

• 2020 Ancestral Pueblo settlement structure and sacred landscape at Castle Rock Community, Colorado. Antiquity 94(374): 491–511 (co-authors: Kathleen O'Meara, Katarzyna Ciomek, Zi Xu). DOI: https://doi.org/10.15184/aqy.2020.31
• 2020 Szamani, bizony i wojownicy. Indiańska sztuka naskalna z Kolorado i Utah. Archeologia Żywa 1(75): 43-49.
• 2019 Rock Art from the Lower Sand Canyon in the Mesa Verde Region, Southwestern Colorado, USA. Kiva. Journal of Southwestern Anthropology and History 85(3): 232-256. DOI: https://doi.org/10.1080/00231940.2019.1643071
• 2019 Towers as an Architectural Element of Pueblo Culture in the Mesa Verde Region, Utah-Colorado, in the 12th-13th Century A.D. in R. Oram (ed.), Tower Studies 3, URBS TURRITA–Urban Towers in Medieval and Renaissance Europe. Donington: Shaun Tyas, pp: 16-35.
• 2019 Arquitectura defensiva de la cultura Pueblo en los cañones de la región Mesa Verde, Colorado, EE.UU. Estudios Latinoamericanos, vol. 39: Papers in Honour of Andrzej Krzanowski - Part I/ Estudios dedicados a Andrzej Krzanowski, pp. 185–213.
• 2018 Unikatowa kolekcja ostrzy liściowatych Indian północnoamerykańskich w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Krakowie, [A Unique Collection of Projectile Points from North American Indian Cultures at the Archaeological Museum in Kraków]. Materiały Archeologiczne vol. XLII (42): 81-119 (co-author: Elżbieta Chochorowska).
• 2017 Shamans, spirals and warriors – rock art in Castle Rock Pueblo community, Colorado, USA through Native American oral traditions and archaeological interpretations, EXPRESSION, no. 16: 112-125.
• 2017 Dawny świat Indian Pueblo: sztuka naskalna kanionów regionu Mesa Verde w Kolorado, US, [Ancient Pueblo World: Rock Art of the Canyons of the Mesa Verde Region, Colorado, USA], in A. Rozwadowski (ed.), Sztuka naskalna. Polskie doświadczenia badawcze. Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata-Polish Institute of World Art Studies, STUDIES AND MONOGRAPHS, vol. 24, pp. 167–195.
• 2016 Architecture, rock art and the settlement structure in the Castle Rock Community, Mesa Verde region, Colorado, Antiquity, 90(349), Project Gallery, online: http://antiquity.ac.uk/projgall/palonka349
• 2015 Collection of pottery and lithic materials form the Mesa Verde region, Colorado, USA, at the Institute of Archaeology, Jagiellonian University in Krakow. Contributions in New World Archaeology, vol. 8: 105–123 (co-authors: J. Kościuk, A. Drabik).
• 2013 Pueblo culture settlement structure in the central Mesa Verde Region, Utah-Colorado in the Thirteenth Century AD, in Kadrow S. and Włodarczak P. (eds.), Environment and subsistence – forty years after Janusz Kruk’s „Settlement studies…” (= Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa/Studia nad Pradziejami Europy Środkowej 11),. Rzeszow, Bonn: Mitel & Verlag Dr. Rudolf Habelt GmbH, pp. 193–224.
• 2009 Goodman Point Pueblo: Research on the Final Period of Settlement of the Ancestral Pueblo Indians in the Mesa Verde Region, Colorado, USA, The Preliminary Report, 2005–2006 Seasons. Recherches Archeologiques, Nouvelle Serie 1: 543–567 (co-author: Kristin A. Kuckelman).

Pełne CV

>>> pełne CV (PDF)