Podstawowe Informacje

Zakład prowadzi badania nad archeologią okresu wczesnego i późnego średniowiecza oraz czasów nowożytnych w Europie środkowej i wschodniej. Przedmiotem studiów pracowników Zakładu są szczególnie:

• etnogeneza Słowian i początki kultury wczesnosłowiańskiej
• przemiany w osadnictwie we wczesnym i późnym średniowieczu na terenie  Małopolski i na obszarach sąsiednich
• badania grodów plemiennych i wczesnopaństwowych na terenie  Małopolski
• kształtowanie się stref pogranicznych w świecie słowiańskim
• ślady oddziaływań obcych na terenie wczesnośredniowiecznej Słowiańszczyzny
• problemy chronologii archeologicznych zabytków z VI-XIII w.
• problemy stref kulturowych w obrębie wczesnośredniowiecznej Słowiańszczyzny zachodniej
• problem początków i rozwoju lokacyjnych miast na terenie Małopolski
• problematyka rozwoju średniowiecznego i nowożytnego zespołu miast Kraków-Kaziemierz-Kleparz
• problematyka rozwoju średniowiecznego Uniwersytetu w Krakowie
• problematyka rozwoju rzemiosł w średniowiecznym i nowożytnym Krakowie
• problematyka zamków średniowiecznych i nowożytnych na terenie Małopolski zachodniej

W ostatnim okresie pracownicy Zakładu ogłosili drukiem ponad 150 publikacji naukowych, w tym 6 książek. Uruchomiono nową serię wydawniczą ("Archaeoslavica"; ukazały się 3 tomy), a także zredagowano 4 inne wydawnictwa zbiorowe.

Zakład był współorganizatorem kilku dużych międzynarodowych konferencji naukowych (m.in.: "Początki sąsiedztwa. Pogranicze etniczne polsko-rusko-słowackie w średniowieczu", Rzeszów 1995; "Archeologia o początkach Słowian", Kraków 2001).

W ostanim dziesięcioleciu prowadzono badania wykopaliskowe na osadzie w » Bachórzu (M. Parczewski), grodziskach w » Naszacowicach i » Damicach (J. Poleski), na terenie lokacyjnych miast - » Krakowie i Kazimierzu (J. Poleski, D. Niemiec, P. Nocuń, M. Wojenka) oraz na terenie średniowiecznych zamków - Ojców (M. Wojenka) i Siedlęcin (P. Nocuń).

W Zakładzie obroniono dotychczas 1 pracę doktorską (Mgr M. Wołoszyn, promotorem był M. Parczewski), obecnie rozprawy doktorskie przygotowuje 8 osób nie będących pracownikami IA UJ (po 4 osoby u M. Parczewskiego i J. Poleskiego) i 2 osoby będące pracownikami IA UJ (po 1 osobie u M. Parczewskiego i J. Poleskiego)

Podstawowy temat badawczy realizowany przez zakład: Archeologia średniowiecznej Europy. W ramach tego tematu realizowane są następujące przedsięwzięcia badawcze:

• Kształtowanie się struktur osadniczych i ośrodków grodowych na terenie Małopolski
• Rozpad słowiańszczyzny na częśc wschodnią i zachodnią
• Ośrodki władzy na ziemiach polskich w okresie plemiennym
• Ośrodki miejskie na terenie Małopolski w średniowieczu
• Średniowieczne zamki na terenie zachodniej Małopolski

Literatura:

• M. Parczewski, Początki kształtowania się polsko-ruskiej rubieży etnicznej w Karpatach. U źródeł rozpadu Słowiańszczyzny na odłam wschodni i zachodni, Kraków 1991
• Archaeoslavica 1, pod red. M. Parczewskiego, Kraków 1991
• J. Poleski, Podstawy i metody datowania okresu wczesnośredniowiecznego w Małopolsce, Prace Archeologiczne z. 52, Kraków 1992
• M. Parczewski, Die Anfänge der frühslawischen Kultur in Polen.Veröffentlichungen der Österreichischen Gesellschaft für Ur- und Frühgeschichte, Bd. XVII, Wien 1993
• Archaeoslavica 2, pod red. M. Parczewskiego, Kraków 1993
• Początki sąsiedztwa. Pogranicze etniczne polsko-rusko-słowackie w średniowieczu, pod red. M. Parczewskiego i S. Czopka, Rzeszów 1996
• Archaeoslavica 3, pod red. M. Parczewskiego, Kraków 1998
• K. Godłowski, Pierwotne siedziby Słowian. Wybór pism pod red. M. Parczewskiego, Kraków 2000
• Quellen zur slawischen Besiedlung im Karpatengebiet Bd. 1, Moravia Magna. Seria Polona I, pod red. M. Parczewskiego, Kraków 2001
• J. Poleski, Naszacowice. Ein frühmittelalterlicher Burgwall am Dunajec. I. Stratigraphie, Chronologie, Architektur, (w:) Moravia Magna, Seria Polona, II, Kraków 2004.
• J. Poleski, Wczesnośredniowieczne grody w dorzeczu Dunajca, Kraków 2004.
• P. Kaczanowski, M. Parczewski (red.), Archeologia o początkach Słowian, Kraków 2005.